Ruggenmerg

Het ruggenmerg en ruggenmergletsel

Het ruggenmerg (medulla spinalis) is een onderdeel van het centrale zenuwstelsel en bestaat uit witte en grijze stof. De witte stof bestaat uit zenuwbundels en zenuwcellen waarmee de hersenen het lichaam aansturen. De grijze stof kan zelf de bewegingen aansturen.

Het ruggenmerg ligt in het wervelkanaal en loopt vanaf de hersenen tot de eerste lendenwervel in de onderrug. De doorsnede is ongeveer een centimeter. Het ruggenmerg is omsloten door drie vliezen, net als de hersenen.

De rug bevat 31 paar zenuwen. Het ruggenmerg gaat over naar de zenuwen van de ledematen. Het laatste deel van het ruggenmerg gaat over in zenuwen waarvan de uitlopers in de onderrug een bundel bij elkaar noemen. We noemen deze bundel zenuwuitlopers; de cauda equina.

Beschadigingen aan het ruggenmerg

Ruggenmerg is goed beschermd door de wervelkolom, maar letsel door een ongeluk, val of schotwond kan helaas flinke schade toebrengen. Iemand die al last heeft van een zwakkere rug, bijvoorbeeld door artrose, heeft in zulke situaties meer kans op schade aan het ruggenmerg. Iemand verkeerd bewegen na bijvoorbeeld een ongeluk kan meer schade veroorzaken. Gespecialiseerde medische hulp is daarom altijd direct nodig.

Door letsel in het ruggenmerg kunnen de zenuwbundels die door het beschadigde gebied lopen aangetast of doorgesneden zijn. Hierdoor kunnen ze de signalen van de hersenen niet meer goed overbrengen naar ledematen en organen. Het gevolg is een verlamming of gevoelsstoornis. De verlamming kan direct na de beschadiging ontstaan.

Dwarslaesie

De ontstane verlamming heet een dwarslaesie. Als het ruggenmerg helemaal onderbroken is heet dit een totale dwarslaesie. Bij deels onderbroken ruggenmerg heet de beschadiging een partiële dwarslaesie. Hoe hoger de dwarslaesie, hoe groter het deel van het lichaam dat wordt aangetast. Dit houdt soms in dat iemand geen enkel ledemaat meer kan bewegen. Als de ruggenmergbeschadiging een hoge dwarslaesie vanaf de nek veroorzaakt, is het middenrif verlamt. Omdat de ademhaling hier plaatsvindt, wordt men dan afhankelijk van beademingsapparatuur.

De ervaring leert overigens dat als er de eerste week na de ruggenmergbeschadiging al verbetering optreedt, dit meestal betekent dat de zenuwen weer (redelijk) naar behoren zullen functioneren. De klachten of verlammingen die zes maanden na het oplopen van het letsel nog bestaan, zijn vaak blijvend. Mogelijke gevolgen van een ruggenmergbeschadiging zijn o.a. urineweginfecties, spierspasmes, pijn en impotentie bij mannen.

Fysiotherapie bij een ruggenmergbeschadiging

Een fysiotherapeut speelt een grote rol in de revalidatie. Herstel is misschien niet mogelijk, maar fysiotherapeutische hulp kan veel zelfstandigheid geven.

De fysiotherapeut helpt o.a. met het voorbereiden op een eventueel rolstoel gebonden bestaan, werken aan een goede zithouding, het weer leren lopen, dagelijks functioneren, en het versterken van de spieren.

Wil jij afrekenen met jouw Rugklachten? Ontdek 3 gratis adviezen om rugklachten NU te herstellen in mijn E-course 'Reken af met Rugklachten' (direct toegang).